کد مطلب:29810 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104

فتنه قِرمَطیان












.

ابن ابی الحدید در شرح خطبه 176 از نهج البلاغه:«... سوگند به خدا، اگر بخواهم هر كدام از شما را از آمدن و رفتن و همه سرنوشتش خبر دهم، خبر می دهم... »، ذیل عنوان «بخش هایی از خبر دادن علی علیه السلام از امور غیبی» می گوید:

پیش تر، بخش قابل توجّهی از اخبار غیبی علی علیه السلام را یاد كردیم. یكی [ دیگر] از چیزهای شگفت از این دست، كلام وی در خطبه ای است كه در آن از حوادث آینده یاد كرده، به قرامطه اشاره می نماید:«عشق و دوستی به ما می نمایانند؛ ولی در دل، كینه و دشمنی بر ما دارند و نشان آن، كشتن وارثان ما و دور ساختن جوانان ماست».[2].

آنچه [ علی علیه السلام] از قرامطه خبر داده است، درست است؛ چون قرامطه جمع فراوانی از آل ابو طالب علیه السلام را كشتند كه نام هایشان در كتاب مقاتل الطالبیّین ابو الفرج اصفهانی موجود است. و ابو طاهر (سلیمان بن حسن جَنّابی) با سپاه خود از منطقه غَریْ[3] و منطقه حائر[4] گذر كرد و در هیچ كدام از این دو منطقه توقف نكرد، نه وارد آن شد و نه در آن جا درنگ كرد.

در این خطبه [ علی علیه السلام]، در حالی كه به تخته سنگی كه در مسجد كوفه بود و به آن تكیه داده بود، اشاره می كرد، گفت:«گویی حجر الأسود را كه در این جا نصب شده، می بینم. وای بر آنها! فضیلت آن در خودش نیست؛ بلكه در جا و پایه آن است. مدّتی در این جا می ماند و مدّتی در آن جا» و به بحرین[5] اشاره كرد و افزود:«آن گاه به جای اصلی و محلّ واقعی اش بازگردانده می شود».

مطابق آنچه علی علیه السلام درباره حجر الأسود خبر داده بود، اتّفاق افتاد.[6].









    1. مذهب قرامطه، برگرفته از نام رهبر و بزرگ آنان، حسن بن بهرام جَنّابی (ابو سعید)، آردفروشی از اهل جَنّابه (گناوه) است كه از آن جا تبعید شد و برای تجارت، در بحرین، اقامت گزید.

      او عرب ها را به مذهب خود دعوت می نمود. [ به همین خاطر] با او درگیر شدند و خلیفه «مقتدر» عبّاسی با او جنگید.

      یاران و طرفدارانش او را «سیّد» می نامیدند. او بر منطقه هَجَر، اَحساء، قَطیف و دیگر بلاد بحرین، دست یافت. او مردی نترس و قوی دل بود. به سال 301 ق، مستخدمش كه مردی اِسلاو بود، او را در هَجَر، در حمام كشت. (شرح نهج البلاغة:13/1 پانوشت)

    2. كتاب هایی كه این حدیث را نقل كرده اند، آن را از شرح نهج البلاغة آورده اند و منبع دیگری برای این حدیث نیافتیم.
    3. غری، نزدیك قبر علی علیه السلام. (معجم البلدان:196/4)
    4. حائر، قبر امام حسین علیه السلام. (معجم البلدان:208/2)
    5. ناحیه ای در شمال شبه جزیره عربستان، در حدّ فاصل دریای فارس و دریای (صحرای) شن، كه از شهرهای آن:اَحسا، هَجَر، هَفوف و... است (جغرافیای تاریخی كشورهای اسلامی، ج 1، ص 231).
    6. شرح نهج البلاغة:13/10.